خیلی دلم می خواهد رابطه ام با اهل بیت مخصوصا امام زمان را قوی کنم چطور باید این کار را انجام دهم و چه باید بکنم که محبت ایشان در قلب من زیاد شود. سوال دومم این است که چطور می توانم ایمانم را قوی کنم گذشته از انجام واجبات و ترک محرمات آیا باید کتاب های دینی و فقهی مطالعه کنم لطفا راهنمایی ام کنید؟
پاسخ سؤال اول:
برای رسیدن به این خواست زیبا و معنوی، سعی کنید وظایف خودتان را خوب بشناسید و خوب عمل کنید. اگر انسان وظایف خود را در قبال خود و جامعه و خداوند خوب شناسایی کند و خوب عمل کند، در دنیا و آخرت سعادت مند خواهد بود و شرمنده کسی نخواهد شد.
هر کسی دو وظیفه مهم دارد: یکی خودسازی و کمک به تعالی خود از طریق دین داری و انجام وظایف دینی است و دیگری کمک به تعالی مردم و جامعه اسلامی. انجام این دو مهم به انسان اطمینان می دهد که در راه حق قدم برداشته و خدا و ائمه اطهار از او راضی هستند.
بدون شک انس با حضرات معصومین (بویژه امام زمان علیه السلام) میسر نمی شود مگر از طریق نزدیکی، سنخیت و همانند سازی شخصیت و ترتیب دادن زندگی خود، آنچنان که مورد رضایت آن حضرت (عج الله تعالی فرجه الشریف) باشد.

به طور کلى هر انسانى داراى سه مرتبه وجودى است: افکار، صفات و اعمال و هیچ انسانى از این قاعده مستثنى نیست، حتى حضرات معصومین (علیهم السلام).
ارتباط و نزدیکى به هر انسانى هم تنها از همین طریق ممکن است یعنى، اگر کسى بخواهد به انسان دیگرى نزدیک شود، چاره‏اى ندارد جز این که بکوشد ابتدا افکار، باورها و طرز تفکر آن شخص را شناسایى نماید و خویش را از جهت فکرى با آن شخص هماهنگ نماید و سپس بکوشد که قرب صفاتى پیدا نماید یعنى، از جهت صفات و کمالات اخلاقى میان خود و آن شخص محبوب، همانندسازى نماید و این بهترین طریقى است که انسان طالب کمال را به یک انسان کامل الگو نزدیک مى‏نماید.
در مورد نزدیکى و انس با امام عصر (عج الله تعالی فرجه) هم وضع به همین منوال است. ما به عنوان یک شیعه و پیرو اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) وظیفه داریم ابتدا کیفیت اعتقاد، باورها، صفات، کمالات، نوع منش و کنش آن حضرات را شناسایى نماییم و در مرتبه بعد بکوشیم زندگى، صفات و باورهاى خود را به ایشان نزدیک نماییم تا از این طریق شیعه و پیرو واقعى آنها باشیم.
در هر حال راه های نزدیک شدن و جلب توجه امام زمان (عج الله تعالی فرجه الشریف) به طور خلاصه عبارت است از:
1 ـ طهارت نفس:
اولین طریق عالی برای انس با حضرت مهدی (عج الله تعالی فرجه الشریف)، انجام دادن واجبات و ترک معاصی و گناهان است.
آن حضرت در توقیع شریف به شیخ مفید (رحمةالله علیه) مى‏فرماید: «شما مکلّف هستید که اوامر و دستورات ما را به دوستانمان برسانید، با اینکه ما بر اساس فرمان خداوند بزرگ و صلاح واقعى خود و شیعیانمان- تا زمانى که حکومت بر دنیا در اختیار ستمگران است - در نقطه‏اى دور و پنهان از دیده‏ها به سر مى‏بریم؛ ولى از تمام حوادث و ماجراهایى که بر شما مى‏گذرد، کاملاً مطّلع هستیم و هیچ‏ چیز از اخبار شما بر ما پوشیده نیست. از خطاها و گناهانى که بندگان صالح خداوند، از آنها دورى مى‏کنند؛ اما شما آنها را مرتکب مى‏شوید نیز با خبریم. از عهدشکنى‏ها و پشت سر گذاشتن عهد و پیمان‏ها با اطلاعیم ... پس از خداوند بترسید و تقوا پیشه کنید و ما خاندان رسالت را مدد رسانید ... سعى کنید اعمالتان به گونه‏اى باشد که شما را به ما نزدیک سازد و از گناهانى که موجبات نارضایتى ما را فراهم مى‏نماید، بترسید و دورى کنید...»
بر اساس این توقیع شریف، همه شیعیان و دوستداران حضرت، توصیه به تقوا و ورع شده‏اند و این بهترین راه جلب خشنودی امام زمان (عج الله تعالی فرجه الشریف) است؛ همان طورى که گناهان و معاصى، باعث نارضایتى آن حضرت و قطع پیوند و ارتباط با او است.
جالب آنکه در آغاز قیام جهانى حضرت مهدى (عج الله تعالی فرجه الشریف) یاران و اصحاب نزدیک ایشان، پیمان و بیعت سختى با آن حضرت مى‏بندند و تعهّد مى‏کنند که از گناهان و انحرافات دورى جویند و از ظلم و فسادگرى بپرهیزند. امیرمؤمنان على (علیه السلام) در ضمن یک حدیث طولانى، در وصف بیعت یاران امام زمان (عج الله تعالی فرجه الشریف) چنین مى‏فرماید:
با او بیعت مى‏کنند که هرگز: دزدى نکنند «یبایعون على اَن یَسرَقوا»
زنا نکنند «ولا یَزنوا»
مسلمانى را دشنام ندهند «و لا یَسُبّوا مسلماً»
خون کسى را به ناحقّ نریزند «و لا یقتلوا مُحرماً»
به آبروى کسى لطمه نزنند «و لا یهتک حریماً مُحرّما»
به خانه کسى هجوم نبرند «و لا یهجموا منزلاً»
کسى را به ناحق نزنند «و لا یضربوا احداً الاّ بالحقّ»
طلا، نقره، گندم و جو ذخیره نکنند «و لا یکنزوا ذهباً و لا فضّة و لا بُرّاً و لا شعیراً»
مال یتیم را نخورند «ولا یأکلوا مالَ الیتیم»
در مورد چیزى که یقین ندارند، گواهى ندهند «و لا یشهدوا بما لا یَعلمون»
مسجدى را خراب نکنند «ولا یُخرِبوا مسجداً»
مشروب نخورند «و لا یَشربوا مسکراً»
حریر و خز نپوشند «و لا یلبَسوا الخزّ و لا الحریر»
در برابر سیم و زر سر فرود نیاورند «و لا یتمنطقوا بالذّهب»
راه را بر کسى نبندند «و لا یقطعوا طریقاً»
راه را ناامن نکنند «و لا یخیفوا سبیلاً»
گرد همجنس بازى نگرایند «و لا یَفسقوا بغُلام»
خوراکى را از گندم و جو انبار نکنند «ولا یحبسوا طعاماً مِن بُرّ و لا شعیر»
به کم قناعت کنند «و یرضَونَ بالقلیلِ»
طرفدار پاکى باشند «و یَشَتّمونَ على الطیّب»
از پلیدى گریزان باشند «و یکرهون النجاسة و...»
پس گناهان و رذایل اخلاقى، عامل مهمى در محرومیت انسان از عنایات امام زمان (عج الله تعالی فرجه الشریف) است.
حضرت مى‏فرماید: «پس باید هر یک از شما (شیعیان)، کارهایى را که موجب جلبِ محبّت مى‏گردد، انجام دهید و باید از کارهاى ناپسندى که خشم و غضب ما را در پى دارد، اجتناب کنید...»
اگر در سیره عارف واصلی چون آیت الله بهجت (رحمة الله علیه) که ارتباطی عمیق با حضرت صاحب الامر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) داشتند بنگریم، در میابیم که در تمام عمر، اهتمامشان بر روی انجام واجبات و ترک محرمات بود.
ایشان در بیانی فرمودند: «اگر بفرمایید چرا به آن حضرت دسترسی نداریم؟ جواب شما این است که: چرا به انجام واجبات و ترک محرمات ملزم نیستید؟ او به همین از ما راضی است؛ زیرا اورع الناس من تبرأ عن المحرمات، پرهیزکارترین مردم کسی است که از کارهای حرام بپرهیزد. ترک واجبات و ارتکاب محرمات، حجاب و نقاب دیدار ما از آن حضرت است.» (سودای روی دوست / ص 153)
2 . کسب فضایل اخلاقی
یکى دیگر از راه های انس با امام، آراستن درون با فضایل انسانى و چنگ زدن به مکارم اخلاقى است؛ یعنى، همان طور که قرآن مى‏فرماید: «اگر مى‏خواهید محبوب خدا باشید، تقوا پیشگى کنید»؛ این قانون در مورد حضرت مهدى (عج الله تعالی فرجه الشریف) نیز هست.
از امام صادق «علیه السلام» نقل شده است: «براى صاحب الامر، غیبتى طولانى است؛ در این دوران هر کس باید تقوا پیشه سازد و به دین خود چنگ زند.» (الغیبة النعمانى، ص 250، باب 14، ح 5)
3. انس با قرآن
استاد علامه حسن زاده آملی (حفظه الله تعالی) می فرمایند: «انسان قرآنی باش؛ یک درس را قرآن قرار دهید؛ در پیشگاهش به درس بنشینید، استاد هم خدا باشد. قرآن کریم صورت کتبیه انسان کامل است؛ هر قدر به قرآن تقرب بجویی به انسان کامل، نزدیکتر شده ای؛ پس بنگر بهره ات از قرآن چقدر است؟ زیرا حقایق آیات آن در حقیقت درجات ذات تو و مدارج آن نردبان عروج و تکامل توست.» (صراط سلوک , ص 27)
عارف بزرگوار آیت الله قاضی (رضوان الله تعالی علیه) که به چنان انس و قربی در آستان قدسی امام زمان (علیه السلام) بار یافته بود، در توصیه های خویش می فرمایند: «بر شما باد به تلاوت قرآن در دل شب با صوت نیکوی محزون، چرا که آن، شراب جان مومنان است.»
آری انس گرفتن با امام زمان (ارواحنا فداه) که شریک قرآن، بلکه روح و حقیقت قرآن است، انس و اتصال با قرآن و تحقق بخشیدن حقایق و معارف آن را می طلبد.
4- انتظار فرج آن حضرت در دل و ظاهر
در روایات متعدد داریم که در زمان غییبت امام زمان (علیه السلام) بهترین اعمال، انتظار فرج است. اینجا نیاز به توضیح دارد که چرا بهترین اعمال انتظار فرج است؟ فرج؛ یعنى، نصرت و پیروزى و گشایش و مقصود نصرت و پیروزى حکومت عدل علوى بر حکومت‏هاى کفر و شرک و بى داد است. پیروزى عدل گسترى که به رهبرى امام عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) تشکیل مى‏گردد. بنابراین انتظار فرج یعنى انتظار تحقق‏یافتنى این آرمان بزرگ و جهانى است و منتظر حقیقى کسى است که حقیقتا خواهان تشکیل چنین حکومتى باشد و این خواسته آن گاه جدى و راست است که شخص منتظر، عامل به عدل و گریزان از ستم و تباهى باشد و گرنه انتظار فرج در حد یک ادعا و شعار بى محتوا باقى خواهد بود.
از این ‏رو در روایات آمده است که انتظار فرج، خود فرج است؛ زیرا کسى که حقیقتا منتظر فرج و ظهور حجت خدا و تاسیس حکومت عدل گستر اوست زندگى خود را بر پایه عدل و داد استوار مى‏سازد و او انسانى است که حضور و غیبت امام در نحوه رفتار و سیر و سلوکش تفاوتى ندارد و قبل از تشکیل حکومت عدل او چنین حکومتى را در زندگى خود پایدار ساخته است.
بنابراین انتظار فرج حقیقى ریشه در معرفت به حق و عدل و ایمان و عشق به آن دارد و آثار آن نیز در عمل، نمایان مى‏گردد و چنین حقیقت اصیل و عمیقى با لفظ و شعار به دست نمى‏آید و با بى تفاوتى و بى اعتنایى نسبت به مقدمات دینى و رسالت‏هاى انسانى در تعارض و تناقض است. انتظار فرج تعهدآفرین و مسؤولیت‏ساز است و با بى‏تفاوتى و بى‏اعتنایى به سرنوشت بشر و حقیقت و فضلیت منافات دارد.
5. خواندن دعاها وزیارتهای وارده در کتب ادعیه:
علاوه بر خواندن دعاهایی که در مفاتیح و دیگر کتب معتبر آمده است، بر خواندن این دعاها نیز اهتمام ورزید:
- دعای عهد
- دعاى ندبه
- دعا براى ظهور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در هر روز
- صلوات ضرّاب اصفهانى؛ «اللهم صل على محمد سید المرسلین و خاتم النبیین... اللهم و صل على ولیّکَ المُحیى سنّتک القائم بامرک... ». این دعا در چند کتاب از کتاب‏هاى معتبر و با سندهاى معتبر روایت شده است و همیشه مى‏توان آن را خواند.
- صلوات بر امام زمان (عجل لله تعالی فرجه الشریف)؛«اللهم صل على ولیک و ابن اولیائک الّذین فرضت طاعتهم... اللهم انتصر به لدینک وانصر به اولیائک و اولیاءه... » ؛ (مصباح المتهجد، ص 405)
- دعاى فرج «الهى عظم البلاء...».

پاسخ سؤال دوم:
دوست عزیز!
در حقیقت، برای تقویت ایمان راهی بجز ترک گناه و عمل به واجبات وجود ندارد؛ زیرا این مسأله از مهمات کسب ایمان است. حضرت رسول الله (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: «من رزق تقی فقد رزق خیر الدنیا و الاخرة» (1) کسی که تقوا روزیش شود، خیر دنیا و آخرت روزیش شده است.
بسیاری از محرمات و واجبات برای ما ناشناخته است؛ لذا چه بسا حرامی را انجام میدهیم و به واجبی عمل نمی کنیم، در حالی که نمیدانیم!
چه بسا انسان با تلاش و کوشش اهل تهجد گشته، شب زنده داری ها کند؛ اما به عنوان مثال حقوق والدین را ادا نکرده، عاق والدین باشد! نماز شب چنین کسی دست او را نخواهد گرفت.
بزرگانی همچون امام خمینی (رحمةالله علیه) که حتی یک مکروه هم در طول زندگی از ایشان دیده نشد، یا شیخ حسنعلی نخودکی و... در سیر و سلوک و حرکت به سوی خداوند، تقدیم و تأخر در مراحل عبادی را در نظر می گرفتند. هیچگاه در زندگی آن فرزانگان، سهل انگاری نسبت به اوامر الهی دیده نشد. به همین خاطر، خداوند نیز به آنان توفیق داد تا بتوانند به مراحل رفیع و بلند سلوک، یعنی عمل به مستحبات و ترک مکروهات دست یابند.
ای عزیز!
باید بدانیم که رسیدن به این مقامات عالیه، مخصوص یک عده نیست؛ بلکه همگان می توانند این راه را طی کنند به شرط آنکه:
«راه چنان رویم که رهروان رفتند»
باید دید، سفارش بزرگانی که این مسیر را طی کرده اند و به تعبیری «بلد راه» هستند چیست؟
آیت الله بهجت (رحمةالله علیه)این عارف ربانی در پاسخ جوانی که قصد قرب به خدا ر دارد می فرمایند: «باسمه تعالی- چنانچه طالب، صادق باشد، ترک معصیت، کافی و وافی است برای تمام عمر، اگر چه هزار سال باشد.» (2)
بی شک اگر راهی بهتر از این راه برای رسیدن به خدا بود، ایشان ذکر می کردند. پس اگر ما از محرماتی که می دانیم، با صدق و صفا پرهیز کنیم، توفیقات بعدی نیز نصیبمان خواهد شد؛ «من عمل بما علم و الله علم ما لا یعلم» کسی که به دانسته ی خود عمل کند، خداوند علم به آنچه که نمی داند را نیز به او خواهد داد.
نکته ی مهم این است که برای شناخت اوامر و نواهی الهی، می بایست با قرآن کریم ارتباط روزانه برقرار کنید و تفاسیر بزرگان –بهتر است از تفسیر نمونه شروع کنید- رساله ی عملیه ی مرجع تقلید و کتب اخلاقی را مورد مطالعه قرار دهید.
موفق باشید .
(1) میزان الحکمه / ج 14 / ص 6986
(2) به سوی محبوب / دستور العملها و رهنمودهای آیت الله بهجت